O autorze:
Wojciech Jędrosz
BIM Manager
Architekt mający doświadczenie w pracy jako BIM menedżer, BIM koordynator i modeler BIM. Odpowiedzialny za ustalenia wymagań informacyjnych BIM i asystę techniczną.
Uważasz artykuł za ciekawy?
Chcesz się z nami skontaktować?
NAPISZ!
BIM
DigitalTwin4FM #5 - Standardy rezultatów prac BIM dla Zarządców nieruchomości
Wśród inwestorów, właścicieli i zarządców nieruchomości widać coraz większe zainteresowanie tematyką Digital Twin i BIM. Building information modeling (BIM) to metodyka opisująca sposoby określania wymagań informacyjnych i procesy pozyskiwania cyfrowych reprezentacji obiektów. Rezultatem tej metodyki pracy, są cyfrowe modele odzwierciedlające obiekt budowlany. Mogą one stanowić fizyczną część Digital Twin, czyli cyfrowych bliźniaków budynków, które pomagają zespołom facility management, w analizie użytkowania i codziennych lub planowanych operacjach na obiekcie.
Stosowanie metodyki BIM jest już standardową praktyką w projektowaniu i na budowie. Potrzebne jest jednak zaangażowanie osób zarządzających obiektami, aby modele BIM nie zostawały zamrożone i bezwartościowe po etapie budowy. W tym cyklu artykułów opisujemy między innymi to jak właściciele aktywów mogą zastosować BIM i czego powinni wymagać od zespołów wykonawczych, dostarczających rezultaty prac.
Ten artykuł jest częścią cyklu “Digital Twin dla Zarządców nieruchomości” promującego szkolenie o tym samym tytule i tłumaczącego ścieżkę dostarczenia modeli BIM na cele Facility Management i ich przekształcenia w Cyfrowego bliźniaka obiektu. Kliknij poniżej aby sprawdzić poprzednie wpisy:
W poprzedniej części cyklu #DigitalTwin4FM przybliżyliśmy pierwszy i najistotniejszy z punktów procesu ISO 19650-3, czyli aktywności związane z ustaleniem wymagań informacyjnych aktywów. Podaliśmy przykład serwerowni dla której wyznaczyliśmy kluczowe aktywa, ich wymagania informacyjne i związane z nimi zdarzenia wyzwalające. W dzisiejszym wpisie odpowiem na pytanie czego wymagać. Omówię rezultaty prac zespołu wykonawczego BIM.
Zgodnie z normą ISO 19650 opisującą procesy BIM, te rezultaty powinny być opisane w Eksploatacyjnych wymaganiach informacyjnych (AIR). Definiowanie tych wymagań polega na podejmowaniu decyzji dotyczących zawartości i struktury rejestru zasobów oraz sposobu, w jaki łączy się on z innymi elementami Informacyjnego modelu eksploatacyjnego (AIM): cyfrowymi modelami 3D i dokumentami.
Wynikami wymagań może być dobrze zorganizowane repozytorium rysunków, dokumentów i plików zawierające:
-
dokładny model / modele powykonawcze (z poziomem niezbędnej informacji geometrycznej i alfanumerycznej);
-
powykonawcze rysunki 2D;
-
rejestrację warunków powykonawczych (np. chmurę punktów będąca efektem inwentaryzacji obiektu za pomocą skanowania laserowego);
-
bazę komponentów skoordynowanych, oraz powiązanych z modelem i dokumentami związanymi z budynkiem oraz poszczególnymi urządzeniami, przedstawioną w formacie odpowiednim dla systemów organizacji.
Aby osiągnąć najwyższą produktywność zespołów zadaniowych, staramy się jasno określać nasze wymagania dotyczące informacji. Definiujemy:
-
Cel - dlaczego szukamy informacji - na przykład prognozowanie kosztów odtworzenia
-
Treść - na przykład wymagane dane geometryczne, alfanumeryczne i dokumentacja
-
Format - sposób prezentacji informacji - na przykład harmonogram
-
Rozszerzenie - sposób kodowania informacji - na przykład typ pliku .xlsx
Eksploatacyjny model informacyjny (AIM)
Chociaż ważne jest, aby modele powykonawcze były dokładnymi reprezentacjami geometrycznymi ich rzeczywistych odpowiedników, dane które są gromadzone na etapie projektowania i budowy, są w większości przypadków nadmierne do celów zarządzania aktywami.
Nie ma jednego słusznego schematu wymagań dotyczących modeli BIM. Każdy obiekt jest inny więc wymagania dotyczące ich cyfrowej reprezentacji też będą się różnić. Dlatego ważne jest, aby we wstępnym etapie zamówienia dostarczyć rzeczywiste wymagania informacyjne dotyczące aktywów zespołowi wykonawczemu. Modele opracowane przez zespół projektowy i/lub budowlany powinny zostać zweryfikowane i skoordynowane, tak aby odpowiadały określonemu poziomowi niezbędnej informacji. Aspekty, które należy wziąć pod uwagę to na przykład metody rejestracji aktywów, procesy aktualizacji modeli, lub metody weryfikacji modeli przed ich publikacją.
Przykładowe formaty danych:
-
natywny format oprogramowania do tworzenia modeli BIM (np. RVT) i/lub
-
IFC
źródło: własne
Rysunki 2D
Dokładne rysunki powykonawcze w skalowanym, mierzalnym i cyfrowych formacie. Rysunki powykonawcze powinny zawierać dokładnie odwzorowane wszystkich aktywów, w tym:
-
Ilość i rozmiar powykonawczy;
-
Rzeczywistą orientację, lokalizację, wysokość i trasy głównych urządzeń;
-
Wymiarowe odniesienia do linii siatki i / lub głównych stałych elementów budynku, takich jak ściany, sufity i podłogi.
Rysunki powinny być w 100% oparte na podstawie i wygenerowane z modelu BIM. Nie należy podmieniać wymiarów liniami, ani tekstem.
Przykładowe formaty danych:
-
PDF
-
DWG
źródło: własne
Rejestr warunków powykonawczych
Opcje sprawdzania warunków powykonawczych obejmują następujące metody:
-
potwierdzenie wizualne - zdjęcia elementów budowlanych wykonane na budowie są wizualnie porównywane z modelem BIM. Metoda używana tylko wtedy, gdy dokładne położenie elementów powykonawczych nie jest krytyczne lub nie oczekuje się dużego zwrotu z inwestycji (ROI);
-
pomiary ręczne stanowiące punkt odniesienia do ręcznej aktualizacji modelu BIM;
-
przechwytywanie danych 3D (chmur punktów) generowanych przez skaner laserowy. Chmury punktów są ładowane do narzędzi do tworzenia BIM i wykorzystywane do aktualizacji modelu.
Skaning laserowy (LiDAR – Light Detection and Ranging) jest najszybszą i najdokładniejszą metodą pozyskiwania danych o geometrii obiektu. Chmura punktów jest najbardziej oczekiwanym rezultatem dla zespołów wykonujących modele BIM. Główne cechy, które charakteryzują wynikową chmurę punktów to:
-
wyjściowy układ współrzędnych
-
wartość tolerancji wyrównania danych
-
gęstość chmury – minimalny rozpoznawalny obiekt
-
miąższość chmury
-
informacja o kolorze lub jego braku
Przykładowe formaty danych (chmury punktów):
-
E57 - pojedyncze stanowiska
-
LAS - bloki
Więcej informacji na temat rezultatów skaningu laserowego możecie znaleźć w TYM artykule.
źródło: dzięki uprzejmości firmy P3D
Połączone Informacje i dokumenty
Zarządcy obiektów spędzają dużo czasu na szukaniu informacji. Po wybudowaniu, dostają całą masę rysunków i instrukcji do przeczytania oraz gigabajty danych do „przetrawienia”. Wiele z tych informacji trzeba ręcznie wprowadzić do co najmniej jednego systemu zarządzania. Niestety mimo że bardzo często zachodzi potrzeba wyszukania tych informacji, z czasem nie staje się to dużo lżejsze.
Łączenie danych z modeli BIM z systemami przedsiębiorstwa może przynieść bardzo dużą wartość. Jednak wymaga to bardziej przemyślanego podejścia do gromadzenia danych i późniejszego zarządzania. Konieczne jest więc podjęcie decyzji o tym, jakie dane powinny być łączone i jaki jest rodzaj połączenia.
Istnieją dwie ścieżki dostarczenia tych rezultatów informacyjnych modelu. Pierwsza z użyciem natywnych formatów plików, czyli takich gdzie oprogramowanie zapisuje dane w zastrzeżony sposób. W takim przypadku system do zarządzania obiektem musi “widzieć” software służący do tworzenia modeli BIM. Musi być dostosowany do odczytu tego konkretnego formatu plików. Jest to naturalnie cięższe dla twórców oprogramowania, ale ogranicza potrzebę tłumaczenia danych na inne schematy plików.
Druga ścieżka to zgodność oprogramowania (do tworzenia i odczytu modeli) z otwartym standardem, takim jak IFC lub COBie - jest ona preferowana, jeśli nie wybrano systemu CAFM lub jeśli klient planuje zlecić zarządzanie zasobami kilku usługodawcom, którzy mogą mieć różne systemy. Zaletą otwartych standardów jest to, że są efektem wieloletniej współpracy ekspertów. Zazwyczaj są one dobrze udokumentowane, łatwo dostępne, wspierane przez społeczność użytkowników i przez bardzo dużą ilość dostępnych aplikacji, w tym w aplikacji do automatycznego sprawdzania i zatwierdzania przedłożonych danych.
źródło: własne
COBie (z ang. Construction operations building information exchange - plik wymiany informacji na temat operacji w budynku). WYMIANA jest tutaj kluczowa, dokładnie opisuje do czego wykorzystuje się ten format plików. COBie służy głównie do przekazywania informacji między aplikacjami, a nie do codziennego zarządzania obiektem. COBie nie jest narzędziem operacyjnym ani bazą danych. Choć może zawierać harmonogramy konserwacji zapobiegawczej, sam nie jest instrukcją obsługi. Nie jest też rejestrem aktywów do bezpośredniego edytowania przez ludzi. Można co prawda przeszukiwać dane zawarte w jego tabelach, aby odpowiedzieć sobie na szereg pytań, takich jak liczba wystąpień, lub parametrów wydajności wybranych elementów. Jednak zamiast manipulować danymi w samym pliku arkusza kalkulacyjnego lepiej jest importować je do systemu zarządzania aktywami i tam przeglądać.
COBie zapewnia standardowe ramy gromadzenia i zestawiania informacji o zasobach oraz wspiera wymianę informacji między aplikacjami. Model danych COBie zapewnia podstawowe informacje niezbędne do zarządzania obiektem i jego obsługi.
Przepływ informacji między modelami BIM a systemami FM, źródło: własne
Pewnie przyjdzie dzień, w którym BIM i zarządzanie obiektem będą w pełni zintegrowane i nie będziemy już potrzebować formatów wymiany. W międzyczasie format COBie został przyjęty jako międzynarodowy standard odpowiedni dla wymiany informacji o portfelu aktywów.
Z zarządzanymi aktywami powinny być również powiązane odpowiednie dokumenty. Można je powiązać również za pomocą pliku COBie. Niektóre z tych dokumentów to:
-
Książka Obiektu Budowlanego,
-
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego,
-
Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,
-
Karty gwarancyjne,
-
Protokoły uruchomienia,
-
itd.
Po więcej informacji na temat powiązanej dokumentacji zapraszam do przeczytania TEGO artykułu.
Pamiętaj o aktualizacji rezultatów!
Dokładne informacje powykonawcze mają niewielką wartość, jeśli nie są aktualizowane. Na obiekcie nieuchronnie występują różne zdarzenia które inicjują zmianę, aktualizację, lub utworzenie nowych informacji o zarządzanych aktywach. Dlatego należy wdrożyć zasoby i systemy w celu zarządzania i utrzymania raz dostarczonych rezultatów. Jest to jeden z poważniejszych błędów o jakich zapominają właściciele aktywów.
……………………………………………………...
W następnych częściach cyklu opowiemy o standardach udostępniania danych projektowych Zamawiającym (właścicielom/zarządcom nieruchomości) przez zespoły wykonawcze.
Jesteś zainteresowany połączeniem BIM i Facility Management? Zapisz się na szkolenie Digital Twin dla Zarządców nieruchomości. Napisz do nas, aby uzyskać szczegółowe informacje.
Najbliższe szkolenie: 14-15 czerwca 2021
© 2024 by Grupa4BIM